Theo đông y, bưởi có giá trị dinh dưỡng rất cao, giàu chất xơ, vừa giúp đảm bảo đường ruột thông thoáng, vừa có công hiệu tiêu thực và loại đi “ác khí” trong ruột. Vì thế, giúp hoãn giải bất ôn đường ruột khi ăn quá no, bên cạnh còn giúp phân giải chất béo dư thừa và chất bã, sau cùng bài ra ngoài cơ thể, theo đó giúp tiêu mỡ làm ốm. Hiện nay, ta thường thấy rất nhiều thực đơn giảm cân có dùng bưởi.

Giá trị làm ốm của bưởi

Dùng bưởi giảm béo phì đã bắt đầu thịnh hành trong nữ giới phương Tây từ 30 năm trước. Đã có rất nhiều phụ nữ mỗi bữa ăn dùng thêm nửa quả bưởi làm thức ăn để giảm béo phì. Hiện nay, các nhà nghiên cứu Mỹ bước đầu nhìn nhận phương pháp cổ truyền này quả thật có hiệu quả, nhất là đối với những phụ nữ suốt ngày ngồi làm việc trong văn phòng, thì tác dụng làm ốm của bưởi càng không được bỏ sót.

Múi bưởi

Gây no giảm béo: do chất xơ trong bưởi có thể tích lớn, hơn nữa hấp thụ phần nước, cho nên sau khi ăn sẽ chiếm rất nhiều không gian dạ dày, làm cho ta dễ có cảm giác no, theo đó khống chế được lượng ăn vào, tránh được tình trạng béo phì do ăn uống nhiều.
Bài độc tiêu mỡ: bưởi có công năng tiêu mỡ đặc biệt. Do bưởi có chứa một loại pectin tự nhiên là thành phần dinh dưỡng đặc thù, giúp loại bỏ chất béo dư thừa và chất bã trong cơ thể, đồng thời còn giảm hàm lượng cholesterol máu. Kế đến, dưới tác dụng của chất xơ dồi dào của bưởi, thông qua thúc đẩy nhu động đường ruột, đại tiện thông thoáng, theo đó đem những chất béo dư thừa và chất bã bài tiết ra ngoài.

Giảm tỷ lệ mắc bệnh hô hấp do béo phì: các nhà khoa học Mỹ nghiên cứu khám phá rằng, với người hàng ngày dùng nước bưởi thì mắc bệnh đường hô hấp ít hơn. Nhất là khi mắc bệnh cảm cúm, cổ họng sưng đau, dùng một quả bưởi tươi sẽ tạo cảm giác thư thái tự nhiên. Điều này có liên quan đến thành phần dinh dưỡng phong phú của bưởi. Do vậy, người béo phì ăn nhiều bưởi, không chỉ giảm tỷ lệ phát sinh các bệnh đường hô hấp, hơn nữa còn tốt cho việc giảm béo bảo vệ sức khỏe.

Dự phòng bệnh tim mạch do béo phì: với người béo phì, tỷ lệ mắc bệnh tim mạch cũng hơi cao, điều này có liên quan đến chất béo dư thừa trong cơ thể. Thường xuyên dùng nước bưởi, có tác dụng đốt cháy chất béo. Ngoài ra, người bệnh tim mạch thường xuyên dùng thuốc để đào thải natri dư thừa trong cơ thể, mà bưởi lại chứa chất khoáng cần thiết cho nhu cầu cơ thể là kali, hầu như không chứa natri, cho nên bưởi được xem là trái cây “thực liệu” tốt nhất của người bệnh tim mạch và người bệnh thận.

Đốt mỡ bằng hương thơm: đây là phương pháp “ngửi thơm làm ốm” ở châu Âu hiện nay. Chiết tách thành phần hương thơm tự nhiên từ bưởi, trong quá trình sử dụng sẽ dần dần phát tán, thông qua khứu giác kích thích thần kinh giao cảm, làm cho chất béo trung tính của người béo phì đốt cháy nhanh chóng, cũng như giúp dự phòng chất béo mới được hình thành.

Phương pháp thực dưỡng

Bưởi là thực vật của ôn đới và nhiệt đới, có nhiều chủng loại, được trồng ở Trung Quốc, Đài Loan, Thái Lan, Malaysia và Việt Nam. Bưởi ruột đỏ nhiều vị chua, vỏ hơi mỏng, bưởi ruột trắng ngọt nhiều, vỏ hơi dày.

Cách chọn bưởi: phương pháp chọn mua bưởi thường là “xem”, “ngửi” và “gõ”, tức xem bề ngoài, dáng ngoài tròn, lớp da sáng mượt, giàu tính đàn hồi mà không lõm, nặng là tốt; ngửi thấy mùi thơm, bưởi chín rục, mùi thơm nồng nàn; gõ tức dùng tay vỗ bên ngoài. Khi gõ phát ra tiếng kêu, giúp phân biệt độ chín và chất lượng của quả bưởi. Bưởi sau khi mua về, đặt để trong nhà thì tốt hơn bỏ trong tủ lạnh.

Sau khi ăn bưởi không lập tức đánh răng: sau khi dùng thức ăn chua như bưởi hoặc nước bưởi không đánh răng ngay, bởi vì dịch chua sẽ làm mềm men răng, khi ấy đánh răng sẽ làm hỏng men răng, gây hại sức khỏe răng miệng.

Không dùng chung bưởi với thuốc: trong nước bưởi có chứa một chất hóa học ức chế men gan, làm cho thuốc sau khi chuyển hóa lưu lại trong cơ thể, cơ thể sẽ chịu tác dụng phụ của thuốc này, có khả năng ảnh hưởng đến chức năng gan thận.

Một vài ứng dụng

Tắm nước bưởi làm ốm: bưởi 1 quả.

- Mỗi tối trước khi ngủ, đổ nước đầy bồn tắm.

- Dùng máy xay sinh tố xay ra nước bưởi.

- Đổ nước bưởi vào bồn tắm.

Sau cùng, ngâm tắm trong bồn.

Bưởi có công hiệu làm săn da và ức chế chất béo tích tụ, đối với vùng cánh tay, đùi, lưng đều có hiệu quả làm săn khác nhau.

Xông thơm làm ốm: bưởi 1 quả, nồi xông 1 cái.

- Dùng máy xay sinh tố xay ra nước bưởi.

- Nước bưởi đổ vào nồi xông, bắc lên bếp.

- Hưởng thụ mùi hương từ bưởi với tiếng nhạc nhẹ du dương, thư thái.

Mùi hương thông qua kích thích thần kinh giao cảm, tăng chuyển hóa chất béo trong cơ thể, nâng hiệu quả giảm béo phì.

Thưởng thức trà bưởi: bưởi 1 quả, ngò rí 1 muỗng lớn, mật ong vừa đủ, nước đun sôi 200ml.

- Bưởi thái lát, cho vào máy xay sinh tố, xay ra nước bưởi, chứa trong khay, cho vào ngăn đá, chế ra từng khối nước đá, sử dụng sau.

- Ngò rí chứa trong ấm, đổ vào 200ml nước sôi, để lắng 3 phút, chắt nước vào ly cho nguội.

- Sau khi nêm vào mật ong vừa đủ, cho những khối nước đá bưởi vào thì có thể dùng.

Khối nước đá bưởi cho vào trong trà có thể điều chỉnh theo khẩu vị của từng người, kể cả màu trà cũng có sắc màu thay đổi.

Theo số liệu từ Bộ nông nghiệp Hoa Kỳ, mỗi năm, người Mỹ “lai rai” khoảng 164 triệu Gallons nước ép bưởi (theo đơn vị đo lường Mỹ thì 1 gallon tương đương với 3.785ml. khác với 1 gallon của Anh vốn tương đương với 4.545ml). Con số của Bộ Nông nghiệp Mỹ đã làm giật mình các bác sĩ và dược sĩ.

Thật bất ngờ, sự tương tác giữa nước ép bưởi và các loại dược phẩm được khám phá một cách rất tình cờ cách nay vài thập kỷ. Vào lúc đó, một loại thuốc trị cao huyết áp là felodipine đã nổi đình nổi đám và là cứu tinh của không biết bao nhiêu bệnh nhân cao huyết áp. Các nhà bào chế ra dược phẩm này trong lúc nghiên cứu xem rượu hoặc các chất cồn (alcohol) có tác động gì trên loại thuốc này hay không. Nhóm nghiên cứu người Canada đã dùng một dung dịch chứa cồn, bỏ thêm một ít nước ép bưởi nhằm che bớt mùi vị khó ưa của alcohol. Bỗng nhiên, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng nồng độ của felodipine trong máu tăng gấp nhiều lần so với những lần nghiên cứu trước đó. Sự gia tăng nồng độ của felodipine trong máu có thể làm tăng tác động và các tác dụng phụ của loại thuốc này. Những nghiên cứu sâu hơn nữa đã cho thấy rằng, chính nước ép bưởi đã làm tăng nồng độ trong máu của các loại thuốc được nghiên cứu.


Tốt nhất là uống thuốc với nước lọc.

Gần 20 năm nay, các bác sĩ và dược sĩ đã đếm được có trên 50 loại thuốc được kê toa và không cần kê toa bị ảnh hưởng bởi dịch ép bưởi. Những nghiên cứu về sự tương tác giữa nước bưởi và dược phẩm đã đặt giả thuyết rằng những hợp chất có trong nước bưởi có tên gọi là furanocoumarins chịu trách nhiệm chính trong việc tương tác với dược phẩm. Các nhà nghiên cứu cho rằng, furanocoumarins cùng với các chất naringin, bergamottin và dihydroxybergamottin đã làm mất tác dụng của một loại enzyme có tên là CYP3A4 hiện diện trong các tế bào màng ruột. Enzyme này có khả năng phân giải nhiều loại thuốc. Khi enzyme này bị nước bưởi “phế vỏ công” thì thuốc sẽ tự do đi vào hệ tuần hoàn máu, từ đó sẽ làm tăng sự hấp thu của những loại thuốc này. Điều này nghe có vẻ như có lợi cho việc sử dụng dược phẩm. Thực tế điều này sẽ gây nguy hiểm cho cơ thể. Nếu một thuốc được hấp thu nhanh hơn mong đợi, có nghĩa là thuốc ấy sẽ tăng tác động. Ví dụ như một thuốc dùng để hạ huyết áp có thể sẽ làm hạ huyết áp quá mức. Nếu một thuốc tăng hấp thu, đồng nghĩa với việc tăng những tác dụng phụ có hại hoặc ngộ độc thuốc, chẳng hạn như nếu đang dùng một loại thuốc hạ cholesterol, nếu có hiện diện của nước ép bưởi, nồng độ thuốc này trong máu sẽ cao hơn và có thể gây ra sự rối loạn cơ, tổn thương gan…
Chỉ cần một ly nước bưởi chừng 200ml là đủ có thể “sinh sự” với thuốc. Tác động này có thể kéo dài tới 24 giờ. Không giống như những dạng tương tác thuốc khác vốn có thể tránh được bằng cách sử dụng 2 tác nhân có thể gây ra sự tương tác thuốc cách nhau vài giờ. Đối với nước bưởi này thì khoảng cách thời gian từ khi uống nước bưởi cho đến khi sử dụng các loại dược phẩm (vốn có sự tương tác với nước bưởi) phải trên 24 giờ. Ví dụ về những loại dược phẩm có thể bị tác động bởi nước bưởi bao gồm:

- Thuốc kháng sinh: bao gồm những tên thuốc như: clarithromycin, erythromycin, troleandomycin.

- Thuốc chống lo âu: alprazolam, buspirone, midazolam, triazolam.

- Thuốc chống loạn nhịp tim: amiodarone, quinidine.

- Thuốc chống đông: warfarin.

- Thuốc chống động kinh: carbamazepine (carpatrol, tegretol).

- Thuốc kháng nấm: itraconazole.

- Thuốc trị giun sán: albendazole.

- Thuốc kháng histamine: fexofenadine.

- Các thuốc kháng ung thư: cyclophosphamide, tamoxifen, vinblastine, vincristine.

- Thuốc trị ho: dextromethorphan.

- Thuốc kháng virút: amprenavir, indinavir, ritonavir, saquinavir, thuốc điều trị HIV/AIDS.

- Thuốc ức chế kênh calcium trong điều trị cao huyết áp: diltiazem, felodipine, nicardipine, nifedipine, nimodipine, nisoldipine.

- Thuốc trị rối loạn cương dương: sildenafil, tadalafil.

- Thuốc ức chế miễn dịch: cyclosporine, sirolimus, tacrolimus.

- Thay thế hormone: cortisol, estradiol, methylprednisolone, progesterone, testosterone.

- Thuốc trị bệnh tuyến tiền liệt: finasteride.

- Thuốc giảm đau: methadone. Nếu bệnh nhân được kê những loại thuốc thuộc các nhóm bệnh trên thì cần phải hỏi ý kiến của thầy thuốc về những tương tác có thể xảy ra với nước bưởi. Như đã nói, không phải loại thuốc nào cũng bị nước bưởi “sinh sự”, chỉ có một số loại “không may mắn” mà thôi. Sự tác động của nước buởi lên dược phẩm biến đổi từ người này sang người khác và cũng biến đổi tùy theo những giống bưởi khác nhau. Cũng đã có nhiều nghiên cứu cho thấy rằng, nếu ăn bưởi (thay vì uống dịch ép nước bưởi) cũng sẽ ít nhiều có sự tương tác với dược phẩm. Vì vậy, lời khuyên của thầy thuốc là khi sử dụng bất kỳ loại dược phẩm nào, nếu muốn chắc ăn thì tránh bưởi chẳng… xấu mặt nào.