Chăm sóc bệnh nhân suy thận cấp

- Biết nhận định về lâm sàng, cận lâm sàng, các giai đoạn của suy thận cấp.

- Biết hỏi có thể phát hiện được nguyên nhân gây bệnh .

- Phát hiện được các biến chứng có thể xảy ra.

- Lập và thực hiện kế hoạch chăm sóc 1 bệnh nhân suy thận cấp.


2.Nhận định:

2.1. Nhận định lâm sàng:

- Nhận định các bất thường khi tiếp nhận người bệnh: phù da, kết giác mạc, chi, khó thở, ho khạc ra bọt hồng, rối loạn ý thức, co kéo, tím, vã mồ hôi, SpO2 giảm....

- Ý thức, M, HA, T0, nhịp tim trên máy theo dõi (biết các rối loạn nhịp do tăng kali máu như ngoại tâm thu thất, sóng T cao nhọn, rung thất…)

- Cân nặng cũ, hiện tại, mức độ phù.

- Số lượng nước tiểu/ ngày: thiểu niệu ≤400 ml/24giờ, vô niệu≤ 100 ml/24giờ, đái nhiều > 3000ml/ ngày, mầu sắc, tính chất.

- Triệu chứng khác: nôn, ỉa chảy, xuất huyết, đau bụng, co giật...

- Dấu hiệu gợi ý nguyên nhân: giảm thể tích, sốc khác, bệnh hệ tiết niệu, nguyên nhân ngộ độc cấp (thuốc chuột, mật cá, ong đốt..)

- Nhận định bệnh nhân suy thận cấp ở giai đoạn nào.

- Tình trạng dinh dưỡng.

- Các kỹ thuật thay thế thận đang được thực hiện: lọc máu ngắt quãng, liên tục, lọc màng bụng.

- Tiền sử liên quan: thuốc (kháng sinh, đông y, chụp cản quang tĩnh mạch, mật cá), tiếp xúc hoá chất (kim loại nặng, hoá chất..), tụt HA, sốc phản vệ, nhiễm trùng tiết niệu, u xơ tiền liệt tuyến, sỏi hệ tiết niệu

2.2. Nhận định cận lâm sàng: các bất thường khi lấy xét nghiệm về.

- Ure , creatinin, kali máu, rối loạn khác trên điện giải đồ.

- Công thức máu: HC, Hb, BC, TC, Hct

- Khí máu động mạch

- Xquang phổi.

- Điện tâm đồ.

- Các xét nghiệm liên quan đến nguyên nhân (độc chất, mất máu cấp…)



3. Lập kế hoạch chăm sóc:

3.1. Trong giai đoạn cấp: vô, thiểu niệu

- Theo dõi dấu hiệu thừa thể tích: phù, tăng cân, khó thở tăng, đờm hồng, ý thức thay đổi, CVP tăng.

- Phát hiện tăng kali máu: rối loạn nhịp tim, sóng T cao nhọn, ngừng tim.

- Theo dõi các dấu hiệu sinh tồn chung: ý thức, M, HA, nước tiểu, hô hấp, nhịp tim

- Bệnh nhân đang được lọc máu: theo dõi trong quá trình thực hiện kỹ thuật

- Theo dõi biểu hiện nhiễm khuẩn của bệnh hoặc nhiễm khuẩn bệnh viện, chú ý ở bệnh nhân có can thiệp mạch máu.

- Chế độ dinh dưỡng, nước điện giải cho suy thận cấp.

- Thực hiện y lệnh của bác sĩ.

3.2. Trong giai đoạn đái lại, đái nhiều:

- Cân nặng, cân bằng nước, điện giải, dấu hiệu mất nước, tụt huyết áp.

- Rối loạn điện giải: hạ Na máu, tăng, giảm K máu. Phát hiện tăng K máu do đái nhiều nhưng nước tiểu chưa cô đặc.

- Dinh dưỡng và chế độ ăn cho bệnh nhân suy thận cấp.



4. Thực hiện kế hoạch chăm sóc:

4.1 Giai đoạn vô, thiểu niệu.

4.1.1. Theo dõi dấu hiệu sinh tồn theo y lệnh.

4.1.2. Theo dõi dấu hiệu thừa thể tích

- Cân nặng hàng ngày, tăng hay giảm cân.

- Phát hiện phù não: ý thức, điểm Glasgow.

- Ảnh hưởng trên tim mạch:

+ Phù phổi: khó thở tăng, tím, co kéo, vã mồ hôi, dịch phế quản (dịch hồng), SpO2 thấp.

+ Theo dõi M, HA: tăng trong những trường hợp thừa nước nhiều, mạch nhanh, hoặc truỵ mạch, hôn mê.

+ CVP tăng.

- Tính cân bằng dịch vào-ra:

+Tổng dịch vào:

+ Dịch truyền +thuốc truyền TM + thuốc uống.

+ Ăn uống,

+Tổng dịch mất đi:

+ Nước tiểu/ 24giờ

+ Mất qua da, hơi thở 0,5-0,6 ml/kg/giờ, 600-720 ml/ngày (với 50kg)

+ Mất qua tiêu hoá, dịch qua các ống dẫn lưu.

+ Sốt cao: tăng 10C mất thêm 13% nước

+ Dịch lấy từ thận nhân tạo.

4.1.3. Cân bằng điện giải, kiềm toan: trên lâm sàng và xem kết quả xét nghiệm.

* Các theo dõi:

+ Tăng kali máu, hạ canxi máu, : trên điện giải đồ hoặc khí máu

+ Toan chuyển hoá: trên khí máu

+ Rối loạn nhịp thở, thở sâu, tụt HA, truỵ mạch.

* Thực hiện:

- Hạn chế kali trong thức ăn và thuốc cung cấp vào

- Làm các xét nghiệm theo y lệnh, phát hiện bất thường khi lấy xét nghiệm về..

- Làm điện tim, phát hiện các rối loạn nhịp tim và sóng T cao.

- Dùng các thuốc trao đổi ion kali theo chỉ định nếu cần

- Tiến hành các kỹ thuật lọc máu theo chỉ định

4.1.4. Chế độ dinh dưỡng cụ thể:

* Các theo dõi: chỉ số khối cơ, mức độ giảm cân nặng, phù dinh dưỡng, giảm protein, albumin máu.

* Thực hiện:

- Chế độ ăn cho suy thận cấp:

+ Năng lượng chính từ glucide, tổng năng lượng 30-35 kcal/kg/ngày (nếu không có tăng dị hoá)

+ Hạn chế protein và a xít amin: 0.65-1 g/kg/ngày. Bệnh nhân có lọc máu cấp và tăng dị hoá 1.2-1.5 g/kg/ngày

- Cho ăn đường miệng, hoặc ăn sữa, súp qua xông dạ dày hoặc đường TM

- Kiểm soát vệ sinh dinh dưỡng: nước pha sữa, loại sữa, súp.

4.1.5. Theo dõi nguy cơ nhiễm trùng:

* Theo dõi

- Mạch, nhiệt độ trung tâm

- Các chất xuất tiết, các chất ở các ống dẫn lưu: tính chất bất thường

* Thực hiện:

- Theo dõi nhiệt độ mỗi 3 giờ

- Chăm sóc hô hấp: theo dõi chất tiết, vỗ rung, tránh ứ đọng do nằm

- Theo dõi lâm sàng, các chất tiết, chất dịch dẫn lưu nếu có nghi ngờ.

- Thực hiện các kỹ thuật chăm sóc, thay ga, săng vô trùng

- Đảm bảo vô trùng, chăm sóc hàng ngày vị trí kim chọc, phát hiện nhiễm trùng.

- Chăm sóc toàn diện da và các hốc tự nhiên khác.

4.2. Giai đoạn có nước tiểu lại.

- Theo dõi HA hàng ngày, phát hiện hạ HA do đái nhiều mất nước.

- Theo dõi tổng dịch vào- ra, đánh giá cân bằng nư­ớc thừa hay thiếu

- Báo kịp thời khi cân bằng dịch thay đổi.

- Thực hiện các y lệnh theo dõi, xét nghiệm hàng ngày, phát hiện các biến chứng.

- Theo dõi chảy máu, nhiễm trùng tại ví trí catheter lọc máu.

- Theo dõi chế độ dinh dưỡng, tổng calo và protein/kg/ngày, ở giai đoạn creatinin máu giảm dần, tính lại độ suy thận và cân bằng nitơ, tăng protein/kg/ngày.



5. Đánh giá BN sau khi thực hiện CS:

- Các dấu hiệu sinh tồn chung, giai đoạn suy thận cấp, các biến chứng (rối loạn điện giải, toan kiềm,hô hấp..)?

- Cân bằng dịch và các dấu hiệu thừa dịch.

- Tình trạng dinh dưỡng và chế độ dinh dưỡng

- Tình trạng nhiễm trùng.

- Các kỹ thuật được thực hiện: loại kỹ htuật, hiệu quả, an toàn, biến chứng..