Khi phần mềm (gân, cơ, dây chằng) bị tổn thương do va chạm, ngã, lúc luyện tập, chơi thể thao (vết thương kín) rất nhiều bệnh nhân tự xử lý sai phương pháp, dẫn đến việc làm vết thương trầm trọng hơn, thậm chí để lại di chứng tai hại về sau… Để giúp quá trình điều trị được thuận lợi, vết thương hồi phục nhanh, sớm tập luyện lại được cần biết sơ cứu đúng phương pháp.

Các bước xử lý

Bước 1:

Ngay sau khi bị chấn thương, cần ngừng mọi vận động ngay lập tức. Dừng tập luyện và nghỉ ngơi sẽ giúp bảo vệ vết thương không nghiêm trọng hơn.

Bước 2:

Nếu có điều kiện, nên sử dụng túi chườm lạnh (túi gel) hoặc mua một bịch nước đá đập nhỏ, bọc trong khăn và chườm lên vùng đang đau nhức từ 5 - 10 phút, giữa những lần chườm cách nhau khoảng một giờ. Chú ý không được dùng quá lâu (không quá 15 phút) hoặc chườm đá trực tiếp lên da, có thể gây bỏng lạnh. Chườm lạnh làm các mạch máu, mô bị dập do chấn thương co rút lại, giúp cầm máu, giảm sưng đau, phù nề, vết thương bình phục tốt hơn.

Bước 3:

Dùng băng (nếu có băng chun càng tốt) quấn nhẹ từ dưới lên trên : từ 15-20cm bên dưới, băng phủ qua vết thương và băng lên trên vùng bị thương 15-20cm. Không nên quấn chặt tay vì sẽ khiến máu không lưu thông, gây phù nề. Băng ép giúp hỗ trợ việc chườm lạnh, tăng tính năng cầm máu, giảm sưng phù.

Bước 4:

Khi nghỉ ngơi ở tư thế nằm, bệnh nhân cần được kê chân, tay (bị chấn thương) lên gối cao hơn khoảng 10 - 15cm so với mặt phẳng tim. Khi kê cao, máu ở vùng chi bị thương trở về tim dễ dàng hơn, giúp giảm phù nề.

Nếu đã thực hiện đúng các bước như trên mà sau 48 - 72 giờ vẫn không thuyên giảm nghĩa là vết thương thuộc loại vừa hoặc nặng, cần đến bác sĩ chuyên khoa khám ngay.

Những điều cần tránh

Khi gặp chấn thương phần mềm, tuyệt đối không được kéo nắn bừa bãi, dễ dẫn đến dãn, rách thêm gân, cơ, dây chằng, thậm chí gây trật khớp, làm bệnh nhân rất đau nhức. Tiếp đến, cần tránh xoa bóp các loại rượu thuốc, dầu nóng hoặc đắp thuốc không rõ nguồn gốc, có thể gây viêm bỏng, dị ứng da, nhiễm trùng phần mềm. Ngoài ra, các loại dầu, cao nóng sẽ làm tăng hiện tượng dãn mạch, gây chảy máu trầm trọng, làm vùng bị thương bầm tím, sưng phù, đau nhức dữ dội.

Tự ý xoa bóp thuốc có thể dẫn đến nguy cơ bị xơ hóa các gân, cơ, dây chằng, làm mất tính đàn hồi. Hậu quả là không thể tiếp tục tập luyện trở lại được do chấn thương rất dễ tái phát.

Trong trường hợp chấn thương phần mềm nhẹ, sau 48 - 72g, khi đã hết đau, có thể bôi một số loại kem, gel lạnh có chứa chất kháng viêm như Voltarene gel, Fastum gel, Profenid gel…

Xoa bóp bằng dầu nóng, massage chỉ có thể áp dụng trong trường hợp co cứng cơ: cơ thể mệt mỏi sau giờ làm việc; đau nhức do cảm cúm; đau nhức do phong thấp, thời tiết thay đổi ở người lớn tuổi; sau khi vết thương đã hồi phục, trở lại tập luyện, dầu nóng giúp cơ nóng lên, nhưng không được lạm dụng mà phải dùng theo chỉ dẫn của bác sĩ.